De beleidsthema's verder onder de loep

Naar bepaalde specifieke onderwerpen van het bedrijvenbeleid wordt regelmatig onderzoek gedaan. Deels gebeurt dat binnen het zogenaamde BAT-LAB. Een beleidsanalyse-laboratorium met een beleidsanalyseteam van het ministerie van Economische Zaken en Klimaat en in samenwerking met CBS en RVO. Hier vindt u de resultaten van de analyses in de vorm van korte artikelen.

Verdiepende analyse van aanbestedingen via TenderNed: de relatie tussen kenmerken en kansen van bedrijven in Nederland

Overheidsopdrachten worden via aanbestedingen in de markt gezet om transparantie en eerlijke concurrentie te waarborgen. Maar doen alle bedrijven echt mee op gelijke voet? Zijn er bepaalde type bedrijven die een hogere kans hebben om mee te doen aan het aanbestedingsproces? En welke bedrijfskenmerken vergroten de kans dat een bedrijf vervolgens de opdracht wint? Meer over kenmerken en kansen van bedrijven bij aanbestedingen.

Multinationals, internationaal zeggenschap en research & development: de impact van het vertrek en de komst van hoofdzetels uit en naar Nederland

De afgelopen jaren hebben grote multinationals, zoals Shell, Unilever en DSM, hun hoofdkantoor naar het buitenland verplaatst. Ook Nederlandse ondernemingen in het midden- en kleinbedrijf (mkb) kunnen door buitenlandse overnames en investeringen onder buitenlandse zeggenschap komen. Maar wat betekent dit voor de onderzoeks- en ontwikkelingsactiviteiten (R&D) van deze ondernemingen in Nederland? Voeren ondernemingen onder Nederlandse zeggenschap meer R&D in Nederland uit dan buitenlandse ondernemingen? En wat gebeurt er met R&D wanneer de hoofdzetel van een onderneming naar het buitenland verhuist? Meer over dit onderzoek naar de impact van het vertrek en de komst van hoofdzetels uit en naar Nederland.

Starten om niet te stoppen met groeien: wat startups en scale-ups onderscheidend maakt

Met hun ambities om te groeien, kunnen startups bijdragen aan de (duurzame) groei van de Nederlandse economie. Zeker wanneer zij doorgroeien tot scale-ups. Maar maken startups deze belofte ook wel waar? In dit onderzoek maken we inzichtelijk wat de onderscheidende kenmerken en prestaties van startups zijn ten opzichte van andere startende bedrijven. Meer over dit onderzoek naar de onderscheidende kenmerken en prestaties van startups.

Samen werken aan innovatie: deelnemers aan TNO-projecten

TNO heeft als ambitie om impactvolle innovaties te creëren voor duurzaam welzijn en welvaart van de samenleving. Bedrijven, kennisinstellingen en overheden kunnen daarvoor van hun diensten TNO gebruikmaken via betaald contractonderzoek of door samen te werken in publiek-private samenwerkingen (PPS). In dit onderzoek maken we inzichtelijk wat voor bedrijven gebruik maken van de diensten van TNO. Meer over dit onderzoek naar bedrijven met financiële relaties met TNO.

ROM-participaties helpen risicovolle innovatieve bedrijven

De Regionale Ontwikkelingsmaatschappijen (ROM’s) participeren in moeilijk financierbare innovatieve bedrijven. Onderzoek in het datalab van het DG Bedrijfsleven en Innovatie (B&I) door het Beleidsanalyseteam (BAT) laat zien of die bedrijven inderdaad vaker innovatief zijn, of zij inderdaad een groter financieel risico vertegenwoordigen en hoe hun bedrijfsprestaties zich over een periode tot acht jaar na de participatie ontwikkelen. In het artikel wordt daarbij steeds een vergelijking gemaakt met bedrijven waar alleen door commerciële participatiemaatschappijen in is geïnvesteerd. Meer over dit onderzoek naar ROM-participaties.

De invloed van bedrijfsleeftijd op instrumentgebruik

Maken jonge (startende) bedrijven net zo vaak gebruik als oudere bedrijven van het innovatie- en financieringsinstrumenten van het ministerie van Economische Zaken en Klimaat (EZK)? Deze vraag staat centraal in dit onderzoek. We hebben vijf specifieke regelingen bekeken in de periode 2015 en 2019: Borgstelling MKB Kredieten (BMKB), Mkb-innovatiestimulering Regio en Topsectoren (MIT), Privaat-Publieke Samenwerkingen-toeslag Onderzoek en Innovatie (PPS-toeslag), Wet Bevordering Speur- en Ontwikkelingswerk (WBSO) en Horizon 2020. Meer over de resultaten van dit onderzoek naar het gebruik van innovatie- en financieringsinstrumenten.

Aanbestedingen en gunningen verdeeld over het bedrijfsleven

De Rijksoverheid is voor de uitvoering van haar werkzaamheden een grote opdrachtgever voor het bedrijfsleven. Het verlenen van opdrachten gebeurt via aanbestedingen en gunningen. Deze studie verkent welke typen bedrijven zich inschrijven op deze aanbestedingen en welke typen bedrijven een gunning krijgen. Dit wordt gedaan op basis van data van TenderNed, het online marktplein voor aanbestedingen door overheidspartijen. Meer over deze aanbestedingen en gunningen.

Door innovatievouchers meer innovatieactiviteiten

In 2004 en 2005 zijn door het toenmalige ministerie van Economische Zaken innovatievouchers uitgegeven aan mkb’ers. Deze vouchers moesten een stimulans zijn voor bedrijven en kennisinstituten om samen te werken en kennis uit te wisselen. Met als uiteindelijke doel om  innovatie te bevorderen. Het achterliggende idee was dat met meer kennisuitwisseling meer nieuwe producten, diensten en/of processen ontwikkeld kunnen worden. Deze innovatie kan weer leiden tot een verhoging van omzet en productiviteit, wat uiteindelijk leidt tot meer welvaart. De belangstelling voor de vouchers overtrof alle verwachtingen. Op één dag was het aantal aanvragen al meer dan het aantal beschikbare vouchers. Daarom zijn de innovatievouchers toegekend via lotingen tussen geïnteresseerde bedrijven.

Wat zijn de effecten hiervan geweest voor de ingelote en uitgelote bedrijven? In een onderzoek uit 2019 zijn de korte, middellange en lange termijneffecten bestudeerd op R&D, werkgelegenheid, omzet en productiviteit. Hieruit blijkt dat innovatievouchers leiden tot vaker deelnemen aan WBSO, meer R&D en werkgelegenheid. Mogelijk ook tot meer omzet. Uit het onderzoek blijkt niet dat de vouchers een significant effect hebben gehad op de productiviteit. De gevonden effecten zijn meestal al op korte termijn zichtbaar. Deze effecten veranderen dan ook niet meer op de middellange en lange termijn. Meer over het effect van innovatievouchers.