European Innovation Scoreboard: innovatiekracht Nederland

Op het European Innovation Scoreboard (EIS), met de prestaties van EU-landen op het gebied van onderzoek en innovatie, staat Nederland in 2024 op de vierde plek. Nederland behoort ook tot de kopgroep van innovatieleiders in Europa. 

Nederland heeft status van innovatieleider

Nederland bevindt zich in de kopgroep van innovatieleiders in de EU, samen met Denemarken, Zweden en Finland. Een land wordt tot de innovatieleiders gerekend bij een score van meer dan 25 procent boven het EU-gemiddelde. Met 25,7 procent voldoet Nederland hier aan. De score van Nederland is 3,7 procent gedaald ten opzichte van het voorgaande jaar. In de EU was er sprake van een stijging met 5,4 procent. Hiermee daalde de positie ten opzichte van het EU-gemiddelde met 9,0 procent. In 2023 scoorde Nederland nog 26,9 procent boven het EU-gemiddelde. Ook over een periode van zeven jaar is de voorsprong ten opzichte van het EU-gemiddelde gedaald. In 2017 scoorde Nederland namelijk 30,5 procent boven het EU-gemiddelde.

Ontwikkeling Summary Innovation Index: top 5 en gemiddelde EU, 2016-2024

Ontwikkeling Summary Innovation Index: top 5 en gemiddelde EU, 2016-2024
EUDenemarkenZwedenFinlandNederland
20170,500,680,690,650,66
20180,510,680,690,640,66
20190,510,680,700,640,68
20200,520,710,710,660,67
20210,530,720,720,670,68
20220,540,740,730,710,69
20230,550,750,730,710,70
20240,550,750,730,710,69
Bron: European Innovation Scoreboard (Europese Commissie) Brontabel als csv (409 bytes)

Sterke en zwakke punten

Het European Innovation Scoreboard (EIS) meet de innovatiescore op basis van 32 indicatoren in twaalf categorieën. Nederland scoort relatief goed (meer dan 50 procent hoger dan het EU-gemiddelde) in de categorieën:

  • Onderzoeksystemen (‘Attractive research systems’);
  • Verbindingen (‘Linkages’);
  • Digitalisering (‘Digitalisation’)
  • Menselijk kapitaal (‘Human resources’);
  • Gebruik van informatietechnologie (‘Use of information technologies’).

Nederland scoort lager dan het EU-gemiddelde in de categorieën bedrijfsinvesteringen (‘Firm investments’) en verkoopimpact (‘Sales impacts’). Bij verkoopimpact gaat het vooral om het commercialiseren van kennisintensieve en innovatieve producten.

Nederland is blijkbaar goed in het ontwikkelen van kennis, maar minder goed in het benutten van kennis (de ‘kennisparadox’).

Score op deelonderwerpen European Innovation Scoreboard: Nederland, Denemarken en EU, 2024

Score op deelonderwerpen European Innovation Scoreboard: Nederland, Denemarken en EU, 2024
NederlandDenemarkenEU
Human resources0,740,770,49
Atttractive research systems0,810,810,44
Digitalisation0,920,880,6
Finance and support0,770,80,61
Firm investments0,460,680,59
Use of information technologies0,810,80,54
Innovators0,570,630,52
Linkages0,660,80,37
Intellectual assets0,610,730,54
Employment impacts0,750,60,56
Sales impacts0,60,680,74
Environmental sustainability0,740,780,64
Bron: European Innovation Scoreboard (Europese Commissie) Brontabel als csv (443 bytes)
Deelindicatoren European Innovation Scoreboard: scores Nederland, 2017-2024 (EU-gemiddelde = 100)
20172024
New doctorate graduates76,886,9
Population with tertiary education185161,9
Lifelong learning261,1215,1
International scientific co-publications210197,1
Most cited publications159,1154,5
Foreign doctorate students220220,1
Broadband penetration150,2121,3
People with above basic overall digital skills208200,4
RD expenditure in the public sector106,6101,6
Venture capital expenditures119,6141,3
Government support for business RD157,5137,8
RD expenditure in the business sector100,8105,5
Non-RD innovation expenditures37,738,7
Innovation expenditures per person employed77,486,9
Enterprises providing ICT training83,4138,5
Employed ICT specialists171161,7
Product innovators (SMEs)160,1111
Business process innovators (SMEs)115,6106,4
Innovative SMEs collaborating with others162,8150,1
Public-private co-publications337,1322,7
Job-to-job mobility of HRST229,4139,6
PCT patent applications122,8122,3
Trademark applications109,7106,1
Design applications70,6106,9
Employment in knowledge-intensive activities163,9157,4
Employment in innovative enterprises131,6111,2
Medium and high tech goods exports75,775,9
Knowledge-intensive services exports110,193,9
Sales of innovative products81,866,8
Resource productivity208,6188,1
Air emissions by fine particulate matter106,3104,1
Environment-related technologies89,364,1
Bron: European Innovation Scoreboard (Europese Commissie) Brontabel als csv (1 kB)

Gerelateerde grafiek ‘Deelindicatoren EIS, scores Nederland, 2017-2024'

Uit deze gerelateerde grafiek blijkt dat Nederland het op diverse indicatoren beter is gaan doen in de periode 2017-2024. Dat is het sterkst (meer dan 50 procent) bij de indicatoren over:

  • Bedrijven die investeren in ICT-vaardigheden van het personeel (‘Enterprises providing ICT training’);
  • Modelaanvragen (‘Design applications’).

Dalingen zijn er ook. De dalingen zijn het sterkst (meer dan 25 procent) bij:

  • Baanmobiliteit in wetenschap en technologie (‘Job-to-job mobility of HRST’)
  • Het aandeel productinnoveerders in het mkb (‘Product innovators (SMEs)’);
  • Ontwikkeling van milieugerelateerde technologieën (‘Environment-related technologies’).

Opvallend is de lage positie van Nederland bij het niet-R&D-deel van de innovatie-uitgaven (‘Non-R&D innovation expenditures’). Het CBS heeft op verzoek van het Ministerie van Economische Zaken en Klimaat (EZK) een  analyse uitgevoerd om dit te duiden. Het CBS geeft aan dat strengere controles vanaf 2012 hebben geleid tot een lagere vaststelling van uitgaven aan machines voor nieuwe of sterk verbeterde producten en processen. Hierdoor scoorde Nederland met ingang van verslagjaar 2012 veel lager op de deze indicator. Volgens het CBS zijn er verschillen tussen lidstaten bij de enquêtering en plausibiliteitscontroles. Dit kan betekenen dat de score van Nederland bij deze indicator niet goed internationaal vergelijkbaar is.