Publiek-private R&D-samenwerking in Nederland

Omvang investeringen

De omvang van de publiek-private R&D-investeringen binnen de programma’s van de Topconsortia voor Kennis & Innovatie (TKI’s) heeft zich de afgelopen jaren snel ontwikkeld. Ze verdubbelden in de periode 2013-2018, mede door de grotere bekendheid van de toeslagregeling voor publiek-private samenwerking (PPS-toeslagregeling). Na een daling in 2019 en 2020 is er in 2021 en 2022 weer sprake geweest van een stijging. In 2022 ging het om een totaal van 1.380 miljoen euro. Het aandeel private middelen schommelt jaarlijks tussen de 44 en 50 procent. In 2022 investeerden bedrijven zo’n 686 miljoen euro in de publieke kennisinfrastructuur (49 procent van de totale investeringen in pps). 

Klik hier voor meer informatie over het beleidsinstrument PPS Innovatie.

De hier gepresenteerde bedragen over de omvang van de publiek-private investeringen gaan alleen over publiek-private R&D-samenwerking binnen de topsectoren en de daaraan verbonden TKI’s. We kunnen ervan uitgaan dat dit een groot deel is van de totale publiek-private R&D-samenwerking in Nederland.

Samenwerking tussen kennisinstellingen en innovatieve bedrijven

De samenwerking wordt gemeten in de innovatie-enquêtes die in Europese landen gecoördineerd door Eurostat worden gehouden.

We moeten voorzichtig zijn met het vergelijken van de cijfers over de jaren vanaf 2018 met die over eerdere jaren. Tot en met 2016 werd in de innovatie-enquêtes een onderscheid gemaakt tussen technologisch en niet-technologisch innovatieve bedrijven. Maar vanaf verslagjaar 2018 is dit onderscheid komen te vervallen.

Het aandeel innovatieve bedrijven in Nederland dat heeft samengewerkt met een universiteit of researchinstelling was in de periode 2016-2020 redelijk stabiel. In de EU in totaliteit is in die periode sprake geweest van een daling, zodat de positie van Nederland internationaal vergeleken is verbeterd in dat jaar.

Het aandeel innovatieve bedrijven in Nederland dat heeft samengewerkt met een universiteit is in de loop der jaren tamelijk volatiel geweest. Met een waarde van veertien procent in 2022 is sprake van een sterke stijging ten opzichte van negen procent in 2020.  Deze waarde ligt ruim boven het EU-gemiddelde van elf  procent in 2020. Het aandeel bedrijven in Nederland dat heeft samengewerkt met een researchinstelling  is de laatste jaren gestegen, van vijf procent in 2016 naar zeven procent in 2022. Ook bij deze indicator scoort Nederland ruim boven het EU-gemiddelde in 2020, dat vijf procent bedraagt. EU-gemiddelden over 2022 voor de twee genoemde indicatoren zijn (nog) niet beschikbaar.

Toegepast Onderzoek Organisaties (TO2)

In Nederland voeren diverse instituten toegepast onderzoek (TO) uit. Sinds 2010 werkt een aantal hiervan samen onder de noemer TO2. Het gaat hier om Deltares, MARIN, NLR, TNO en Wageningen Research. De TO2-instituten voeren onderzoek uit in opdracht van ministeries en bedrijven. Ze doen ook onderzoek naar maatschappelijke vraagstukken. 

Klanttevredenheid en benutten van kennis

Klanten zijn over het algemeen tevreden over de TO2-instituten. Over het jaar 2023 scoren de vier TO2-instituten die financieel ondersteund worden door het ministerie van Economische Zaken (EZ), gemiddeld een 9,0. Wageningen Research, financieel ondersteund door het ministerie van Landbouw, Visserij, Voedselzekerheid en Natuur (LVVN) scoort een 8,8. Die hoge waardering stimuleert bedrijven om vaker de samenwerking met een TO2-instelling aan te gaan.

Bij de vier TO2-instituten die financieel ondersteund worden door EZ geldt gemiddeld dat 99 procent van de klanten de projectresultaten in 2023 als nuttig heeft beoordeeld. Bij Wageningen Research is dat 92 procent. 

Klik hier voor meer informatie over TO2-instituten.

Klik hier voor de meest recente evaluatie van TO2-organisaties.