Wet Bevordering Speur- en Ontwikkelingswerk (WBSO)

Via de fiscale regeling WBSO stimuleert het kabinet ondernemers in alle bedrijfssectoren om meer te investeren in onderzoek en ontwikkeling (S&O).

In het kort

  • In 2023: 6,77 miljard euro aan S&O-uitgaven.
    Dit is de hoogste omvang sinds het begin van de regeling.
  • 18.669  bedrijven maakten gebruik van de WBSO.
    Kleine daling, die ligt voornamelijk bij de zelfstandig ondernemers.
  • Dankzij de WBSO hebben bedrijven in 2023 in totaal bijna 1,4 miljard euro korting ontvangen op hun te betalen loonheffingen.

Hoe werkt het?

Met WBSO kunnen ondernemers hun loonkosten en andere kosten en uitgaven van S&O-projecten verlagen. Daarvoor ontvangen zij een korting op de loonbelasting.

Zelfstandig ondernemers ontvangen een vaste aftrek voor S&O.

Ook is er een extra tegemoetkoming voor starters.

Om gebruik te kunnen maken van de WBSO, zijn er verschillende voorwaarden. De belangrijkste zijn:

  • De ondernemer ontwikkelt zelf nieuwe programmatuur, een (tastbaar) product of productieproces, of doet technisch-wetenschappelijk onderzoek.
  • Het S&O-project vindt plaats binnen de Europese Unie.
  • De ondernemer pakt de S&O-werkzaamheden planmatig aan, met bijvoorbeeld meerdere projectfases.
  • Het bedrijf betaalt inkomstenbelasting en/of loonbelasting.
  • De ondernemer kan alleen WBSO aanvragen voor toekomstige S&O-werkzaamheden.

Zie ook

Complete uitleg over de Wet Bevordering Speur- en Ontwikkelingswerk

Jaarverslag WBSO 2023 - Focus Op research & development

Om welke bedragen gaat het?

De omvang van de (vastgestelde) S&O-uitgaven nam in 2023 verder toe. In 2023 bedroeg dit 6,77 miljard euro en is daarmee 4,8 procent hoger dan in 2022 (6,46 miljard euro). Dit is de grootste omvang van (vastgestelde) S&O-uitgaven sinds het begin van de regeling.

De omvang nam sinds 2015 toe van 5,2 miljard euro naar 6,77 miljard euro.

Omvang van de loonsom en uitgaven die vallen onder de WBSO, 2011-2023 en RDA 2012-2015, vaststellingen (€ mln)

Omvang van de loonsom en uitgaven die vallen onder de WBSO, 2011-2023 en RDA 2012-2015, vaststellingen (€ mln) WBSO
SenO-uitgaven RDASenO-uitgaven niet loonsomSenO-loonsom WBSO
2011003174
2012144303424
2013174203391
2014180403490
2015182303345
2016020863385
2017020773418
2018020363434
2019021563656
2020021843803
2021022353901
2022025513912
2023025214254
Bron: Rijksdienst voor Ondernemend Nederland Brontabel als csv (296 bytes)

Het verzilverd beleidsbudget WBSO betreft het bedrag dat bedrijven van hun te betalen loonheffingen hebben afgetrokken. Met het gebruikte beleidsbudget RDA (2011-2015) hebben bedrijven hun fiscale winst verlaagd. Verzilverd betekent ook daadwerkelijk verrekend en wijkt vaak af van het bedrag dat aan S&O is aangevraagd.

Dankzij de WBSO hebben bedrijven in 2023 in totaal bijna 1,4 miljard euro korting ontvangen op hun te betalen loonheffingen.

Verzilverd beleidsbudget (exclusief zelfstandigen), 2011-2023 (€ mln)

Verzilverd beleidsbudget (exclusief zelfstandigen), 2011-2023 (€ mln) WBSO/RDA
WBSO en RDA: gebruik beleidsbudget 2011-2021Verzilverd beleidsbudget WBSOVerzilverd beleidsbudget RDA
20119180
2012736135
2013764202
2014780232
2015761154
201612080
201711820
201810740
201911820
202012260
202114110
202212970
202313690
Bron: Rijksdienst voor Ondernemend Nederland Brontabel als csv (277 bytes)
Verzilverd beleidsbudget S&O-aftrek zelfstandigen, 2016-2023 (€ mln) Aftrek speur- en ontwikkelingswerk
Verzilverd beleidsbudget S en O-aftrek zelfstandigen
20165
20175
20185
20195
20205
20215
20225
20235
Bron: Miljoenennota 2024 Brontabel als csv (119 bytes)

Wie profiteren ervan?

Het (vastgestelde) aantal bedrijven dat gebruik maakte van de WBSO in 2023 bedroeg 18.669.  Dat is ongeveer een procent minder dan in 2022. De daling is daarmee wat kleiner geworden dan voorgaande jaar.

Het (vastgestelde) aantal bedrijven dat gebruik maakte van de WBSO nam in de periode 2015-2023 geleidelijk af van 21.940 naar 18.669.

Het afnemend aantal WBSO-gebruikers betekent echter niet dat het bereik van de regeling onder R&D-bedrijven in Nederland afneemt. Het aantal structurele WBSO-gebruikers, evenals de totale omvang van S&O, blijft op peil.
De grootste afname vond plaats in de periode 2016-2018. De oorzaken van deze daling zullen in de op dit moment lopende evaluatie onderzocht worden.

Aantal bedrijven en zelfstandigen met vastgestelde WBSO, 2011-2023 en RDA, 2012-2015

Aantal bedrijven en zelfstandigen met vastgestelde WBSO, 2011-2023 en RDA, 2012-2015 WBSO
WBSOwaarvan tevens RDA
2011207500
2012858012920
2013696014810
2014660015300
2015662015320
2016214570
2017204340
2018194390
2019193210
2020196780
2021194100
2022188540
2023186690
Bron: Rijksdienst voor Ondernemend Nederland Brontabel als csv (220 bytes)

Zie ook

De ontwikkeling van de WBSO en het doelgroepbereik onder R&D-bedrijven in Nederland

Regionale verdeling van WBSO-gebruikers, 2023
Hieronder is de verdeling weergegeven van het aantal unieke WBSO-bedrijven als percentage van het totaal aantal bedrijfsvestigingen voor de 40 COROP-gebieden. Uit de cijfers blijkt dat in 2023 de drie regio’s met daarin een technische universiteit (Twente, Delft en Eindhoven) nog steeds een bovengemiddeld aantal S&O-bedrijven kent ten opzichte van het totaal aantal bedrijfsvestigingen in de regio.

Inhoudingsplichtigen WBSO als percentage van het aantal bedrijfsvestigingen (alleen BV en NV; bron CBS), 2023

Inhoudingsplichtigen WBSO als percentage van het aantal bedrijfsvestigingen (alleen BV en NV; bron CBS), 2023 WBSO
COROP naamAandeel
Oost-Groningen2,75%
Delfzijl e.o.2,71%
Overig Groningen4,48%
Noord-Friesland2,46%
Zuidwest-Friesland4,51%
Zuidoost-Friesland3,73%
Noord-Drenthe2,89%
Zuidoost-Drenthe3,63%
Zuidwest-Drenthe2,55%
Noord-Overijssel3,61%
Zuidwest-Overijssel4,06%
Twente6,05%
Veluwe3,23%
Achterhoek4,42%
Arnhem Nijmegen3,39%
Zuidwest-Gelderland3,11%
Utrecht2,81%
Kop van Noord-Holland3,41%
Alkmaar e.o.2,46%
IJmond1,63%
Agglomeratie Haarlem2,00%
Zaanstreek1,86%
Groot-Amsterdam2,81%
Het Gooi en Vechtstreek2,09%
Agglomeratie Leiden en Bollenstreek3,08%
Agglomeratie �s-Gravenhage2,20%
Delft en Westland5,97%
Oost-Zuid-Holland2,31%
Groot-Rijnmond2,15%
Zuidoost-Zuid-holland2,36%
Zeeuwsch-Vlaanderen2,40%
Overig Zeeland2,72%
West-Noord-Brabant2,97%
Midden-Noord-Brabant3,04%
Noordoost-Noord-Brabant3,77%
Zuidoost-Noord-Brabant5,60%
Noord-Limburg3,81%
Midden-Limburg2,98%
Zuid-Limburg2,61%
Flevoland2,98%
Bron: CBS Brontabel als csv (1 kB)

Voorbeelden van projecten

Zie

Focus Jaarverslag WBSO in 2023

Wat heeft het opgeleverd?

In 2024 zal de WBSO opnieuw worden geëvalueerd.

meest recente evaluatie WBSO (2011-2017)