Fonds voor een Rechtvaardige Transitie (Just Transition Fund; JTF)

De Europese Commissie heeft in het kader van de Europese Green Deal een Fonds voor een Rechtvaardige Transitie voorgesteld, het Just Transition Fund (JTF). De middelen uit dit fonds dienen te worden ingezet in de regio’s (COROP-gebieden) die voor grote transitieopgaven staan vanwege de klimaattransitie en daar sterke sociaaleconomische uitdagingen door ondervinden. Het fonds zal zich vooral richten op de economische diversificatie van de zwaarst door de klimaattransitie getroffen gebieden en op omscholing en actieve inclusie van werknemers en werkzoekenden in deze gebieden.

In het kort

Het JTF wordt ingezet in regio’s die voor grote sociaaleconomische uitdagingen staan vanwege de klimaattransitie. Het richt zich op economische diversificatie en om- en bijscholing van werknemers.
In totaal is 623 miljoen euro beschikbaar voor Nederland verdeeld over zes regio’s: Groningen (330 miljoen), IJmond (58,5 miljoen), Groot-Rijnmond (58,5 miljoen), West-Noord-Brabant (58,5 miljoen), Zeeuws-Vlaanderen (58,5 miljoen) en Zuid-Limburg (58,5 miljoen).
Er is 50 miljoen euro aan cofinanciering beschikbaar via het ministerie van Economische Zaken (EZ).

Hoe werkt het?

Er zijn drie Intermediaire Instanties (II’s) die de uitvoering in de regio’s voor hun rekening nemen. Dit zijn:

SNN: voor Groningen.
Stimulus: voor Zuid-Limburg, West-Noord-Brabant en Zeeuws-Vlaanderen.
Kansen voor West: voor IJmond en Groot-Rijnmond.

De regio’s bepalen welke openstellingen zij willen doen die in ieder geval vallen onder één van de volgende sporen:

Innoveren en vergroenen van productieprocessen.
Infrastructuur ten behoeve van het vergroenen van productieprocessen.
Het ontwikkelen van menselijk kapitaal op alle niveaus.

Potentiële aanvragers kunnen, zodra er een openstelling is, een aanvraag indienen bij de II van hun regio. Die aanvraag wordt vervolgens beoordeeld door een deskundigencommissie. Daarna volgt er nog een inhoudelijke toets door de II waarna de subsidie kan worden beschikt.

Aan iedere openstelling kunnen de regio’s ook EZ-cofinanciering toevoegen. Die openstelling moet vallen binnen spoor 1 of 3 en aansluiten bij het Missiegedreven Innovatiebeleid van het ministerie van EZ.

Zie ook
Just Transition Fund (JTF)

Om welke bedragen gaat het?

Het fonds is in 2023 van start gegaan met verschillende openstellingen in de regio’s. De eerste subsidies zijn toegekend, waarmee wordt bijgedragen aan een rechtvaardige transitie.

In totaal is 623 miljoen euro aan Europese middelen beschikbaar. Bij ieder project wordt in ieder geval 50 procent cofinanciering gevraagd, waardoor minstens het dubbele uiteindelijk geïnvesteerd zal worden.

Ook is er 50 miljoen euro beschikbaar aan EZ-cofinanciering. Hiervan ontvangt Groningen 25 miljoen euro en de andere vijf regio’s ieder vijf miljoen euro.

Wie profiteren ervan?

Het JTF richt zich in de aangewezen regio’s op samenwerkingen tussen: het mkb, kennisinstellingen, onderwijsinstelling en publieke instellingen. Daarbij gaat het om het stimuleren van innovatie en kennisontwikkeling binnen de regionale economie. Daarnaast zullen ook werknemers of werkzoekenden profiteren van het JTF. Het richt zich namelijk ook sterk op het creëren van nieuwe duurzame ‘groene’ banen.

Voorbeelden van projecten

Projecten JTF Rijnmond (kansenvoorwest.nl)

Projecten JTF IJmond (kansenvoorwest.nl)

Projecten - Just Transition Fund (stimulus.nl)

Just Transition Fund (JTF) | SNN

Wat heeft het opgeleverd?

Op dit moment zijn er meer dan 100 projecten beschikt. Veel voorkomende thema’s zijn: (groene) Waterstof, Elektrificatie, (groene) Chemie, Cirulairiteit en Human Capital. De projecten hebben een looptijd van meerdere jaren, waardoor er op dit moment nog geen projecten zijn afgerond.