Het coronavirus veranderde het maatschappelijke leven ingrijpend. Om grip te houden op de gezondheidszorg waren maatregelen in de periode 2020-2022 nodig. Soms werden meerdere economische activiteiten (tijdelijk) stopgezet en moesten bedrijven ondersteund worden door specifieke maatregelen.
Deze pagina is voor het laatst geactualiseerd op 14 oktober 2022.
Corona en bedrijvenbeleid: hoe staat Nederland ervoor?
Monitoring gebruikers steunpakketten
Welke bedrijven maakten gebruik van de verschillende steunmaatregelen? Het ministerie van Economische Zaken en Klimaat (EZK) wilde dit graag vanaf het begin van de coronacrisis in kaart brengen. Hiervoor heeft EZK een monitoringsysteem opgezet in samenwerking met het CBS en verschillende uitvoeringsinstanties. Dit systeem verwerkt beschikbare gegevens en maakt zo inzichtelijk hoeveel en welk soort bedrijven gebruik maakten van de maatregelen. Meer informatie over cijfers steunmaatregelen aan bedrijven.
Verdiepende analyses
Wilt u meer inzicht in gebruikers van de steunmaatregelen? In korte analyses gaan we in op een aantal kenmerken van de gebruikers. Meer informatie over verdiepende analyses.
Impact corona op bedrijvenbeleid
Coronasteunmaatregelen 2020-2022: Een korte terugblik
Eind december 2019 bereikten de eerste signalen over een uitbraak van een nieuw coronavirus in de Chinese stad Wuhan ons land. Kort daarop werden de eerste besmettingen in Europa bekendgemaakt (in Italië) en in februari 2020 werd de eerste coronabesmetting in Nederland vastgesteld. In reactie hierop volgden maatregelen om de verspreiding van het virus te beperken. Het kabinet stelde op 23 maart 2020 een ‘intelligente lockdown’ in, waarbij onder andere de scholen en de kinderopvang moesten sluiten, thuiswerken de norm werd en sociale contacten moesten worden vermeden.
In reactie op de coronabesmettingen en de beperkende maatregelen kondigden ministers en staatssecretarissen van Economische Zaken en Klimaat, Financiën en Sociale Zaken en Werkgelegenheid op 17 maart 2020 het eerste noodpakket banen en economie aan. Dit eerste noodpakket richtte zich met tijdelijke steunmaatregelen met name op de door de contactbeperkende maatregelen getroffen sectoren. In latere uitbreidingen werd de steun verbreed naar bedrijven in de hele economie. Deze coronasteun beoogde de werkgelegenheid te behouden, zwakkere liquiditeitsposities van bedrijven tijdelijk te overbruggen en de continuïteit van bedrijven te borgen. Het was gericht op zowel zzp’ers als mkb-ondernemers en grootbedrijven.
Gedurende de crisisperiode werden de noodpakketten meermaals verlengd. Bestaande regelingen werden uitgebreid en nieuwe regelingen ingevoerd. De inrichting van de steunmaatregelen volgde het verloop van de gezondheidscrisis.
Langetermijnvisie op steun
Sinds april 2022 zijn de coronasteunmaatregelen afgebouwd en vanaf 1 oktober moeten ook de uitgestelde belastingen terugbetaald worden. In de langetermijnvisie op coronasteun geeft het kabinet aan dat de voordelen van het ondersteunen van bedrijven niet meer opwegen tegen de nadelen daarvan. De normale economische dynamiek moet weer de ruimte krijgen. Met de stopzetting van het steunpakket vanaf het tweede kwartaal 2022 verandert ook de aanpak van de overheid. De uitgangspunten van het kabinet zijn dat de samenleving zoveel mogelijk open is en dat continuïteit en toegankelijkheid van de zorgketen gewaarborgd is. Bij een eventuele nieuwe golf staat de eigen verantwoordelijkheid van burgers en bedrijven centraal en wordt dit ondersteund door reclamespotjes zoals ‘alleen samen’. Geen ‘intelligente lockdown’ meer, maar een ‘intelligent openhouden’ van de samenleving en het controleren van de druk op de zorg. Alleen in het worst-case scenario bij langdurige en volledige sluiting wordt een nieuw coronasteunpakket overwogen.